Probiotyki cz. 4

W ostatniej już części artykułu na temat probiotyków, przedstawię małe „know how” dla tych z Was, którzy podejmują terapię. Obecnie mamy już sezon wzmożonych infekcji, a co za tym idzie niejednokrotnie kuracji antybiotykowych, dlatego mam nadzieję, że kilka praktycznych porad w kwestii stosowania probiotyków będzie dla Was pomocna.

Przechowywanie

Pamiętajcie, że bakterie probiotyczne są bardzo wrażliwe na temperaturę, dlatego bardzo ważne jest przechowywanie. Niektórzy producenci zalecają przechowywanie swoich preparatów w lodówce i wtedy musimy bezwzględnie o tym pamiętać. W przeciwnym razie istnieje ryzyko, że bakterie w momencie ich przyjęcia będą martwe, co może wpłynąć na zmniejszenie skuteczności probiotykoterapii. Pojawia się pytanie, czy inne preparaty probiotyczne również należałoby przechowywać w lodówce? Dla bezpieczeństwa – tak. Na pewno nie należy probiotyków przechowywać w wysokiej temperaturze. W lodówce bakterie będą najbezpieczniejsze, ale chłodne pomieszczenia typu spiżarka też się sprawdzą. Tu warto zwrócić uwagę na problem z zakupem probiotyków drogą internetową. Teraz, w zimie nie ma ryzyka, że bakterie przegrzeją się w drodze do naszego domu, ale w cieplejszych miesiącach, upewnijcie się, że będą dobrze zabezpieczone przez sprzedawcę wkładem chłodzącym.

Dawkowanie i sposób przyjmowania

Jeżeli probiotyk przepisał Wam lekarz, stosujcie się do jego zaleceń. W zależności od ilości bakterii w porcji produktu (kapsułka, saszetka), dawkowanie może być jednorazowo w ciągu dnia lub podzielone na porcje. Dzienna dawka nie powinna być natomiast niższa niż 10 miliardów (10⁹) jtk / CFU. Co bardzo ważne, preparaty probiotyczne najlepiej przyjmować razem z posiłkiem – treść pokarmowa buforuje kwaśne pH żołądka, dzięki czemu większa część bakterii ma szansę przejść przez ten odcinek przewodu pokarmowego wciąż żywa i dotrze do jelita grubego. Posiłek ten powinien być pełnowartościowy i składać się z węglowodanów, białek i tłuszczu. Badania pokazują wysoką przeżywalność szczepów bakteryjnych również w przypadku przyjęcia preparatu tuż przed posiłkiem.

Problem jest niejako niwelowany w przypadku preparatów w kapsułkach dojelitowych, które rozpuszczają się dopiero w jelicie.

Oczywiście, jeżeli producent zaleca inną strategię przyjmowania swojego produktu, należy się do niej zastosować, np. niektóre preparaty są przeznaczone do ssania, a nie połykania, gdyż bakterie probiotyczne w nich zawarte mają zasiedlić jamę ustną, a ich przyjmowanie zaleca się tuż przed pójściem spać po umyciu zębów.

Długość kuracji

W zależności od celu stosowania probiotykoterapii, przyjmuje się, że powinna ona trwać min. 2-3 miesiące. Oczywiście nie dotyczy to sytuacji, w których przyjmujemy konkretne szczepy, np. w celu złagodzenia biegunki, o czym możecie przeczytać w poprzedniej części artykułu (warto jednak po zakończonej infekcji rozważyć probiotykoterapię w celu uzupełnienia i stymulacji odbudowy naszej mikrobioty). Najważniejszym aspektem będzie z pewnością systematyczność w przyjmowaniu preparatu podczas trwania kuracji.

Najczęściej popełniane błędy wynikają bezpośrednio z wyżej przytoczonych zaleceń w kwestii przyjmowania preparatów probiotycznych. Największym problemem wydaję się być zbyt krótki okres terapii oraz brak systematyczności, a co z tym idzie, przypadkowość w przyjmowaniu i dawkowaniu. Istotną kwestią jest też niska jakość wielu preparatów dostępnych probiotyków – o tym, na co warto zwrócić uwagę przeczytasz w poprzedniej części artykułu. Kolejnym potencjalnym zagrożeniem jest nieodpowiedni dobór szczepów – co jest szczególnie kłopotliwe w przypadku, gdy probiotyki przyjmowane są w celu złagodzenia objawów jelita drażliwego, czy innych chorób zapalnych jelit.

Celowana probiotykoterapiia

Najskuteczniejsza probiotykoterapiia to bez wątpienia taka, która jest dobrana indywidualnie, w oparciu o wykonane badania. Badania mikrobioty wykonywane są na podstawie analizy kału i pozwalają określić całkowitą ilość drobnoustrojów w jelicie grubym oraz ich skład gatunkowy, co pozwala na zindywidualizowanie terapii. Badanie takie warto wykonać w przypadku chorób zapalnych jelit, jelita drażliwego, alergii pokarmowych, a także chorób autoimmunizacyjnych, których często dotyczy problem dysbiozy jelitowej.

Co powinno nas zaniepokoić?

W początkowych dniach terapii często możemy zaobserwować zmianę wyglądu stolca – może być luźniejszy, mieć inny kolor. Dlatego warto probiotyk wprowadzać stopniowo, np. zacząć od połowy dawki i stopniowo zwiększać, aż osiągniemy docelową. Jeżeli po kilku dniach kłopotliwe objawy nie mijają, najprawdopodobniej dawka jest zbyt duża. Jeżeli z kolei probiotyk zaostrza wasze dolegliwości, może być on źle dobrany lub oprócz dysbiozy jelitowej cierpicie na przerost bakteryjny w górnym odcinku przewodu pokarmowego – SIBO. Warto wtedy wykonać badania w tym kierunku, szczególnie, że prawdopodobnie problem ten dotyka większości pacjentów cierpiących z powodu zespołu jelita drażliwego. W tym przypadku wskazana jest w pierwszej kolejności antybiotykoterapia – bakterie, nawet te probiotyczne, jeżeli zasiedlają nieodpowiednie miejsce w przewodzie pokarmowym, działają na naszą niekorzyść.

W tej chwili to już ostatnia część serii artykułów o probiotykach. W tej chwili – bo tak jak pisałam, jest to temat rozwijający się bardzo dynamicznie i niewykluczone, że wkrótce znowu go poruszymy. Jeżeli coś jeszcze Was trapi w tej kwestii, a nie zostało tu ujęte, piszcie śmiało w komentarzach, postaram się odpowiedzieć.